Inclusiever, diverser, gezamenlijker, uitdagender

We zijn ons er inmiddels allemaal van bewust dat niet iedereen gelijke kansen krijgt in ons huidige samenleving. 

Waar je opgroeit, hoeveel je ouders verdienen en naar welke school je gaat, bepalen onder andere je toekomst en of (en hoe) je je talenten kunt ontplooien. Tijdens het ‘Grote Gelijke Kansen Congres’ in Houten van 23 juni jl. heb ik me laten informeren over de stand van zaken op dit moment, maar vooral ook laten inspireren over wat we allemaal kunnen dóen in ons dagelijks leven en in ons werk om kansenongelijkheid tegen te gaan.

 

Iliass El Hadioui heeft een scherp oog voor de effecten van een (super)diverse buitenschoolse leefwereld op de schoolcultuur in een stedelijke omgeving. In het bijzonder benadrukt hij switchgedrag van leerlingen en studenten tussen de binnenschoolse en buitenschoolse leefwerelden. Iliass ziet ook hoe jongeren, ondanks deze mis-match tussen de leefwerelden, veerkrachtigheid kunnen ontwikkelen en komen tot het geloof in eigen kunnen – self efficacy – om de schoolladder te ervaren als hun ladder en deze te beklimmen. Om dat laatste te realiseren is een gesprek over de wijze waarop leerlingen grip kunnen krijgen op de minisamenleving van de klas noodzakelijk. Omgekeerd is het mijns inziens ook van belang dat leerkrachten de groepsdynamiek in de klas herkennen en snappen waarom een groep doet zoals ze doet en waar ‘symptomen’ van onveiligheid als onrust, pesten, ondermaats presteren en dergelijke vandaan komen. Pas dan kunnen ook gericht goede interventies worden ingezet. Binnen SCPO Lelystad zal Ivo Dokman komend schooljaar daarom een ‘in company’ traject groepsdynamisch werken verzorgen. 

 

 

 

 

 

Bowen Paulle en Anne Kielman zetten zich in voor het reduceren van kansenongelijkheid in het onderwijs. Dit willen ze bereiken door de meest maatschappelijk kwetsbare leerlingen te ondersteunen door de inzet van de evidence-based methode Bridge High Dosage Tutoring op basis- en middelbare scholen. High Dosage Tutoring (HDT) is een op wetenschappelijk onderzoek gebaseerde methode uit de Verenigde Staten. Stichting The Bridge voert deze methodiek sinds 2017 uit op verschillende scholen voor basis- en voortgezet onderwijs in Nederland. Ze richten zich vooral op leerlingen met een praktijk- t/m vmbo-t uitstroomniveau. Bridge HDT wordt uitgevoerd in het basisonderwijs in samenwerking met 4 à 5 scholen. Bij Bridge HDT krijgen leerlingen een schooljaar lang onder schooltijd in een vaste 1-op-2 verhouding ‑één tutor op twee leerlingen– extra rekenles voor 2 tot 5 uren per week. De lessen worden ‘high dosage’ genoemd door de kleine setting en het intensieve aantal uren. In de lessen is er ook veel aandacht voor de sociaal-emotionele ontwikkeling. Leerlingen oefenen samenwerken en ontwikkelen ondertussen zelfvertrouwen, growth mindset en doorzettingsvermogen. In Lelystad hebben we jarenlange ervaring met het mentorproject School’s cool, waarbij vrijwilligers gedurende een periode van 1,5 jaar wekelijks een kind begeleiden van groep 8 basisschool op weg naar leerjaar 2 van het voortgezet onderwijs. 

 

Louise Elffers schept orde in de conceptuele chaos rondom kansengelijkheid en neemt het Nederlandse onderwijs de maat. Ze maakt inzichtelijk hoe (on)gelijk de kansen zijn en wat er zoal moet gebeuren om het ideaal van kansengelijkheid in de praktijk te brengen. Hierbij constateert ze dat kansengelijkheid in het onderwijs weliswaar een breed gedeeld ideaal is, maar vraagt ze zich ook af wat we er precies mee bedoelen? Want achter het gedeelde streven naar kansengelijkheid gaan uiteenlopende, soms zelfs tegengestelde opvattingen schuil. Zo is er verschil tussen gelijke kansen en gelijke uitkomsten, tussen gelijke behandeling ten gunste van iedereen en ongelijke behandeling ten gunste van leerlingen met achterstanden. In haar aanbevelingen bepleit Louise onder andere om meer te investeren in leerlingen die dit het hardst nodig hebben, om het glazen plafond van lage verwachtingen te doorbreken en om kapitaal niet bepalend te laten zijn voor de leerkansen op school. Binnen SCPO Lelystad hebben we specifieke aandacht voor hoge verwachtingen en kansrijk adviseren. Komend schooljaar besteden we hier tijdens studiedagen dan ook aandacht aan. 

 

Chaja Deen maakt duidelijk dat de school op veel manieren kan bijdragen aan ontwikkelkansen voor alle kinderen. Maar daar zijn ook grenzen aan; kinderen en jongeren zitten maar een beperkt deel van hun tijd op school. Het versterken van veerkracht, zelfvertrouwen en welbevinden door slim samenwerken van scholen met partners uit het brede jeugddomein draagt bij aan die kansen. Wat werkt en wat werkt niet in de samenwerking tussen scholen, gemeenten en andere organisaties in het jeugdveld gericht op kansengelijkheid, positief en preventief jeugdbeleid? Chaja heeft inspirerende praktijken gedeeld van gemeenten die de samenwerking tussen onderwijs en jeugdbeleid op een slimme manier hebben gekoppeld. Ze noemt hierbij expliciet Zwolle, Enschede, Arnhem en Utrecht. Ze benadrukt dat het voelen van een gezamenlijke urgentie en het investeren in vertrouwen en een cultuur van samenwerken belangrijke randvoorwaarden zijn. Goed voorbeeld doet (ook in Lelystad) goed volgen, is mijn devies. 

 

Willem de Jager,                                                                  24 juni 2022

bestuurder SCPO Lelystad